اعتیاد، بلای خانمانسوز و کُشنده!!

(نامه یک معتاد به خانواده)
من یک معتاد هستم و به کمک تو نیاز دارم
مرا نصیحت یا سرزنش یا تنبیه نکن، اگر من مبتلا به بیماری قند یا سل بودم، تو هیچگاه از دست من عصبانی نمی شدی؛ اعتیاد هم یک نوع بیماری است. ای عزیز! مواد مخدر مرا دور مریز؛ چون این کار تو وقت تلف کردن است؛ من همیشه راهی برای به دست آوردن مواد مخدر پیدا خواهم کرد. مگذار که خشمت را برانگیزم، اگر تو با سخنانت به من حمله کنی و یا اینکه مرا به باد کتک بگیری، باعث خواهی شد که من دلایل دیگری برای احساس بدی که نسبت به خودم دارم، بیابم؛ من به اندازه کافی از خودم متنفّر هستم. مگذار که مجبت تو، اضطراب و نگرانی تو باعث شود که کارهایی را برای من انجام دهی که خودم می بایستی شخصاً آنها را به عهده گیرم؛ اگر تو مسئولیتهای مرا به دوش بگیری، باعث خواهی شد که نتوانم هیچگاه مسئول رفتارم باشم، در این هنگام من بیشتر و بیشتر احساس گناه خواهم کرد و تو بیشتر و بیشتر کینه به دل می گیری. قولهای مرا قبول نکن، بیماری من باعث می شودکه به قول و قرارهایم عمل نکنم و به آنها پایبند نباشم، حتّی اگر قصد اجرای آنها را داشته باشم. هرگز مرا تهدید مکن، اگر تصمیم گرفتی به آن عمل کن و به اجرا بگذارش. هر حرفی را که به تو می گویم باور نکن، ممکن است دروغ باشد.
نپذیرفتن واقعیت، یکی از اثرات بیماری من است، به احتمال زیاد احترامم برای کسانی که به آسانی گول حرفهایم را می خورند از دست می دهم. مگذار که به هیچ وجه از تو سوء استفاده کنم؛ اگر برابری وجود نداشته باشد، عشقی نیز نمی تواند وجود داشته باشد. برای اشتباهات من سرپوش مگذار و سعی نکن مرا از تأثیرات اعتیادم نجات دهی. به دروغ خیر مگو، پول مخارج مرا نده و مسئولیتهای مرا به گردن مگیر؛ چنین اعمالی باعث می شود احتمال اینکه من به دنبال کمک برم را کم کند؛ تا زمانی که تو یک راه فرار و راحت برای فرار از مسئولیت و مشکلات ناشی از اعتیادم به من نشان بدهی، من قبول نخواهم کرد که با اعتیاد مشکلی دارم؛ مهمتر از همه اینکه تا جایی که می توانی راجع به اعتیاد و نقش تو در ارتباط با من چیز بیاموز. هر وقت توانستی به جلسات (باز) معتادان گمنام برو و در جلسات خانواده معتادان گمنام بطور مرتب شرکت کن، نشریات و جزوات آنها را بخوان و با سایر اعضا در تماس باش؛ آنها افرادی هستند که می توانند به تو بسیار کمک کنند تا تمام موقعیتها را به وضوح ببینی. اگر فرد معتاد، درمان روحی خود را آغاز کند، ولی خانواده او هیچ کمکی به خود در این باره نکنند، امکان پاشیدگی خانواده ها بسیار است؛ همه اعضا خانواده باید قبل، در حین و بعد از بهبودی فرد معتاد از نظر روحی و احساسی رشد کنند، در غیر این صورت جدایی و از هم گسیختگی در میان خانواده ها اتفاق خواهد افتاد.

اعـــــــــتــــیـــاد

اعتیاد چیست؟

اعتیاد یک «بیمارى اجتماعی» است که عوارض جسمى و روانى دارد و تا زمانى که بـه علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه‏ بخش خواهد بود و فرد معتاد دوباره گرفتار « مواد اعتیاد آور» می‏ گردد. اعتیاد به موادمخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب رکود اجتماعى در زمینه ‏هاى مختلف مى‌ گردد.
همچنین ویرانگری‏ هاى حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیارى از ارزش‌ ها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بطور جدى به مخاطره مى‌ اندازد. پدیده شوم قاچاق موادمخدر بیش از آنکه فعالیتى سوداگرانه، تجارى و اقتصادى در عرصه مافیاى اقتصاد بین ‏المللى باشد، ابزارى کارآمد، مؤثر و راهبردى در گسترش نظام سلطه صاحبان قدرت جهان بر کشورهاى توسعه نیافته است. تحلیلگران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند که در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده موادمخدر مهمترین عامل به تباهى کشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود. متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است.
اعتیاد بعنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور کامل ریشه‏ کن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه حداقل می‏توان آن را به کنترل در آورد.

مراحل اعتیاد:
١- مرحله آشنایى: این مرحله با تشویق دیگران، مخصوصاً دوستان ناباب، یا از روى غرور و کنجکاوى خود فرد شروع می ‏شود.
٢- مرحله شک و تردید: در این مرحله فرد به مبارزه با امیال خود می ‏پردازد.
٣- مرحله اعتیاد واقعى: در این مرحله علائم اعتیاد ظاهر گشته، فرد و زندگی وی را احاطه می کند.

انواع مواد مخدر:
١- سستی زا ٢- توهم زا ٣- توان افزا

موادسستى‏ زا :
موادى هستند که مصرف آن بر روى سلسله اعصاب مصرف‏ کننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنی او را سست نماید که شامل:
الف: طبیعى، مانند: استحصالات گیاه خشخاش، تریاک، شیره تریاک، مرفین
ب: مصنوعى، مانند: هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص هاى مسکن و آرام ‏بخش

موادتوهم‏ زا:
با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسى و بصرى می ‏شود. این مواد را هالوسینوژن می‏ گویند که شامل:
الف :طبیعى، مانند: استحصالات گیاه شاهدانه، حشیش، بنگ، ماری‏جوانا، گراس، چرس؛ مسکالین، جو سیاه آفت ‏زده، برخى از قارچ هاى حاوى مواد توهم ‏زا، دانه‏ هاى نوعى نیلوفر وحشی
ب: مصنوعی، مانند: ال.اس.دی(L.S.D) ، دی‏ متیل تریپتامین (D.M.T) ، دی‏ اتیل تریپتامین (D.E.T)

موادتوان‏افزا:
مصرف آن بر روى سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنى مصرف‏ کننده بیشتر و باعث هیجان می‏ شود. این مواد به دو دسته تقسیم می‏ شوند که عبارتند از:
الف :طبیعی، مانند: برگ کوکا، کوکائین، کراک، برگ و ساقه برخى درختان مثل خات و کراتم و ناس
ب :مصنوعی، مانند: آمفتامین، متیل آمفتامین، ترکیبات آمفتامین‏ ها

آثار سوء مواد مخدر
در شرايط معمولي وقتي بشر از انجام دادن كاري لذت ببرد و به عبارتي ديگر پاداش بگيرد، از مناطق پاييني مغز او موادي به اسم دوپامين و نوراپي نفرين ترشح مي‌شود و بر روي قشر و ساير مراكز حياتي آن اثر مي‌كند و احساس لذت و پاداش به او دست مي‌دهد و سعي در تكرار آن عمل دارد. يكي از آثار سوء مواد مخدر فعال شدن همين سيستم است. بنابراين كساني كه يك بار با اين مواد آشنا مي‌شوند چون سيستم پاداش در مغز آنها تقويت شده، تمايلي شديد به تكرار مصرف آن پيدا مي‌ كنند. از بين مواد مخدر هروئين به سهولت در چربي حل مي‌ شود. مغز انسان نيز مقدار زيادي چربي دارد و بنابراين در مقايسه با مرفين و مشتقات آن، هروئين پس از مصرف در زمان كوتاه‌ تري روي مغز اثر مي‌ كند. كدئين نيز كه از مشتقات ترياك است به آساني در سيستم گوارش جذب شده و در بدن تبديل به مرفين مي‌ شود. در يك مطالعه روشن شده است كه در معتادان، يكي از آثار سوء مصرف مواد، كاهش جريان خون در بعضي از نواحي مغز است.

اثرات مواد مخدر بر مغز
مهم‌ ترين محل تاثير مواد مخدر بر مغز است. در مغز گيرنده‌ هايي وجود دارد كه اين مواد بر آن‌ ها اثر مي كنند. اين گيرنده‌ها به ٣ گروه تقسيم مي شوند:
١- اثر بر برگيرنده هاي گروه اول سبب تنظيم و كاهش احساس درد، كاهش فعاليت مركز تنفس، يبوست و اعتياد مي‌ شود
٢- اثر برگيرنده هاي گروه دوم سبب كاهش احساس درد و افزايش حجم ادرار مي‌شود
٣- اثر مواد مخدر بر گيرنده‌ هاي گروه سوم سبب كاهش احساس درد مي‌شود

اثرات مواد مخدر بر رفتار
١- اين مواد حالت خمودگي، ابر گرفتگي شعور ايجاد مي‌ كنند يعني مي‌ توانند بيداري بيش از حد بشر را كاهش دهند. بنابراين آنهايي كه كار فكري شديد، يكنواخت و خسته كننده مي‌ كنند با اولين آشنايي‌ ها در معرض ابتلاي به اعتياد هستند، ابتدا ظاهرا آنها را آرام مي‌ كند اما پس از مدتي قدرت مبارزه، كار و ثمر بخشي را از آنها مي‌ گيرد.
٢- قسمت اعظم دردهاي بشر روانزاد است، انواع كمر دردها، پشت درد، سردرد، دل دردهاي مزمن، دردهاي عضلاني و استخواني، مي‌ تواند جنبه رواني داشته باشد. كساني كه با مراجعه به پزشكان مختلف و استفاده از روش‌ هاي مرسوم فرهنگي، تسكيني براي درد خود نمي‌ يابند، در مقابل مواد مخدر بسيار آسيب پذير هستند.
٣- در مسير اعتياد، بتا آندورفين‌ ها كه مواد شبه مخدر درون زا هستند كاهش مي‌ يابد، زيرا با ورود مواد مخدر خارجي جاي شبه مرفين‌ هاي مفيد و توليد شده در بدن شخص را مي‌ گيرد. بنابراين پس از ترك اعتياد و در حين آن كه مواد مخدر خارجي به بدن نمي‌ رسد، مغز ديگر مواد شبه مرفين درون زا ترشح نمي‌ كند، درد و حالت روحي ناخوش و اضطراب و بي‌ قراري در شخص زياد است كه البته پس از مدتي كه از ترك بگذرد مجدداً مغز مواد لازم را ترشح خواهد كرد.
٤- با كاهش آندورفين‌ ها در مغز شخص معتاد و بدن او، خاصيت دشمن كشي مونوسيت‌‌ ها كه از سلول‌ هاي دفاعي بدن هستند كاهش مي‌ يابد. بنابراين شخص معتاد نسبت به افراد سالم به عفونت‌ ها حساستر است و زودتر مبتلا مي‌ شود.

اثرات مواد مخدر بر بدن
١- مواد مخدر آن دسته از سلول هاي دفاعي بدن را كه مسئول از بين بردن مهاجمان به بدن هستند، كاهش مي‌دهند و نيز با كاهش فعاليت آن‌ ها، مي‌ توانند سبب رشد سلول هاي سرطاني شوند.
٢- تمامي داروهاي مخدر و روانگردان، مغز و نواحي مخـتلف بدن را تـحت تاثير خـود قـرار مي‌ دهند و تعادل شيميايي بدن را بر هم مي‌ زنند.
 

معتاد شیشه ای را چگونه بشناسیم؟:
رئیس بخش معاینات روانپزشکی پزشکی قانونی تهران، خشکی دهان، برافروختگی صورت، تعریق و کم شدن خواب را از مهم ترین علائم شناسایی یک معتاد مبتلا به شیشه عنوان کرد.
تمایل زیاد این افراد به صحبت و گاهی کاملا بی حوصله در حرف زدن، تمایل زیاد آنان به نوشیدن آب، بیرون رفتن از خانه در ساعاتی غیرمتداول و صحبت کردن در مواردی که غیرعادی به نظر می رسد از دیگر علائم شناسایی، مصرف کننده شیشه است.
گاهی یک شیشه ای، مدعی می شود که تحت نظر است و یا می گوید توانایی خاصی پیدا کرده است و می تواند کار خارق العاده ای انجام دهد؛ او گاهی حرف هایی می زند که غیرمعمول به نظر می رسد.
افراد وابسته به مصرف شیشه دچار حالاتی همچون خشم، پرخاشگری، سوءظن، بدبینی، افسردگی، بی تدبیری وعدم آرامش هم می شوند.
از خانواده هایی که عزیزانشان این علائم را دارند در صورت مشاهده این حالات در بستگان با متخصصان مشورت کنبد تا بهترین راه ممکن برای نجات آنان در نظر گرفته شود
البته مصرف شیشه آثار بد جسمانی هم به دنبال دارد که می توان به مشکلات گوارشی، مشکلاتی در گردش خون و فساد دندان ها اشاره کرد؛ البته حادترین مساله در مصرف شیشه، ایجاد همان علائم روان پریشی در افراد است که باعث جدا شدن فرد از واقعیت ها می شود.
برخی برای بیدار ماندن و برخی هم برای کاهش وزن از این ماده اعتیاد آور مصرف می کنند.
اگر چه شیشه زمینه روانی دارد و ترک آن کمی سخت است اما اینگونه نیست که هر کس شیشه، مصرف کند نمی تواند آن را ترک کند.
ترک شیشه خوشبختانه موجب بروز عوارض جسمی غیرقابل تحمل نمی شود و با روش های درمانی و تحت نظر متخصص، می توان این افراد را ترک داد.
روش های روانپزشکی می تواند مصرف را کنترل کند و از طرفی باید زمینه هایی که موجب روی آوردن فرد به شیشه می شود باید مشخص شود

توصیه پیشگیرانه (دوستانه) به جوانان و نوجوانان:
١- خطرات و عوارض مصرف مواد اعتیاد‏آور را خوب بشناسید.
٢- به هر کس که به تو مواد تعارف کرد محکم و قاطع بگو «نه» اینکه ما بتوانیم به دوست خودمون «نه» بگیم خودش یک هنر است. افراد خوش فکر هر تعارفى که مخالف سلامتى خودشان است براحتى رد مى‌کنند.
٣- جوابهایى از قبل براى اصرار زیاد اطرافیانتان آماده کنید. پیشاپیش به این جمله ‏ها فکر کنید «خیلى کیف داره»، «شنگول میشی»، «سرحال میشی» و اگر کمى تردید کنید میگن: «بچه ننه‏ ای»، «‌ترسویی»، «اول تجربه کن بعد بگو بده»، «هنوز مرد نشدی»، «پس چرا فلانى کشید و معتاد نشد؟ و …
٤- موادمخدر را حتى یک بار هم امتحان نکنید.
٥- از رفت و آمد در مکان‏ هاى آلوده و دوستى با افراد مشکوک پرهیز کنید.
٦- مواد اعتیادآور سم کشنده است که اثراتش به تدریج ظاهر می‏شود.
٧- به صحبت‏هاى پدر و مادرتان که خیرخواه‏ ترین دوستان شما هستند اطمینان کنید. ارتباطاتتان را با آنها محکم کنید.
٨- با مطالعه، ورزش و تفریحات سالم براى اوقات فراغت خودتان برنامه ‏ریزى کنید.
٩- آنهایی که موادمخدر را به جوانان معرفى می‏کنند، چهره ‏اش فرقى با دیگران ندارد. پس دوستان و نزدیکان خودتان را خوب بشناسید.
١٠- بعضی‏ها فکر می‏ کنند با بقیه فرق دارند و هر وقت که اراده کنند مى‌ توانند مصرف مواد رو کنار بگذارند، در حالى که این طرز تفکر منجر به اعتیاد می‏ شود.
بیشترین تأثیر مخرب اعتیاد بر ارکان خانواده وارد مى آید، همانطورى که مؤثرترین عامل پیشگیرى از اعتیاد نیز نهاد خانواده است.

توصیه پیشگیرانه به والدین:
١- درباره مواد اعتیادآور (علل و عوامل مؤثر در مصرف مواد، خطرات، عوارض و علائم آن) اطلاعات کافى کسب کنید.
٢- الگوى مناسبى براى فرزندان خود باشید و هرگز بر خلاف گفته خود عمل ننمائید.
٣- فضایى ایجاد کنید که فرزندانتان در آن احساس آرامش کنند.
٤- به صحبت‏ هاى فرزندانتان خوب گوش کنید. با لبخند، تکان دادن سر و استفاده از جملات مثبت نظیر «چقدر جالب»، «من این را نمی‏دانستم» و … آنها را به گفتن بیشتر تشویق کنید.
٥- شرایطى ایجاد کنید که شما را محرم اسرار خود بدانند.
٦- از فرزندانتان انتظار نداشته باشید آرزوهاى برآورد نشده شما را تحقق بخشند.
٧- با تقویت قدرت اعتماد به نفس، تصمیم‏ گیرى و از بین بردن افسردگى وکم رویى فرزندان، آنها را در برابر شرایط آسیب‏ زا مقاوم سازید.
٨- وقت بیشترى را با فرزندانتان صرف کنید. با آنان به رستوران، پارک، کوه، سینما و … بروید. باتفاق آنان به موسیقى گوش دهید و از همه مهمتر به آنان ابراز عشق کنید و بگویید که دوستشان دارید.
٩- سعى کنید حتى آهنگ صدایتان ملایم و دوستانه باشد.
١٠- فرزندان خود را قبل از رسیدن به سنین بحرانى نسبت به مضرات و عواقب ویرانگر مصرف موادمخدر آگاه سازید.
١١- آنان را بیش از اندازه و بطور اغراق‏ آمیز نترسانید.
١٢- آنان رابه مطالعه، ورزش و تفریحات سالم ترغیب نمائید و زمینه این امور را برایشان فراهم کنید.
١٣- زمان مناسبى را به گفتگو اختصاص دهید. چرا که فرزند شما ارزش نصایحتان را با ارزش زمانى که به آن اختصاص داده ا‏ید می ‏سنجد.
١٤- بین فرزندانتان تبعیض قائل نشوید .
توجیه خانواده
فروتنی و تواضع را جانشین غرور و خودخواهی کن
توصیه ها و پیشنهادات
برای مقابله با مسائل و مشکلات فرد در حال بهبودی باید توجه داشت که فقط به قسمت ابتدایی از تدبیر اعتیاد در مراکز درمانی و بازپروری انجام می شود بهبودی ما تدریجی است و می توانن ماهها و حتی سالها توسط فرد در حال بهبودی و خانواده اش به کمک هم انجام گیرد.
رفتار و روابط شما با فرد در حال بهبودی و دیگر اعضای خانواد موجب خواهد شد که او این دوران حساس را با آرامش بهتری طی نماید و به این ترتیب شما و فرد در حال بهبودی با هم مسیر رشد و بهبودی را طی می کنید. پیشنهادات ذیل در پیگیری بهبودی به شما خانواده ای محترم کمک خواهد نمود
1- با گشادخ رویی، محبت و صمیمیت پذیرای ورود فرد در حال بهبودی به خانه باشید.
2- قبل از همه به خودتان آموزش دهید که چگون در مقابل مشکلات ناشی از اعتیاد قدم بردارید زیرا ممکن است رفتار نا آگاهانه شما، خود باعث سوق دادن او به سمت لغزش شود. بیاموزید که چگونه با مشکلات او به طور منطقی و دور از حالات هیجانی خودتان بر خورد کنید.
3- فرد در حال بهبودی نیاز و احتیاج بالایی برای عشق و محبت دارد از او حمایت و محبت به جا نمایید .یعنی نشان دهید به خاطر سلامت او نگران هستید ولی انتظار نداشته باشید محبت شما را پاسخگو باشد .
4- سعی کنید نیازها و شخصیت فرد در حال بهبودی را هر چه بیشتر و بهتر بشناسید . و با در نظر گرفتن آنها به طور منطفی با نیازها و شخصیت او مواجه شوید .
5-از آنجایی که فرد در حال بهبودی احساس تنهایی ، پوچی و زائد بودن می نماید ، سعی کنید با خواستن چیزهای کوچک و در حد توان او ، به تدریج او را به سمت مسئولیتهایش سوق دهید و یکباره او را با مسائل و مشکلات خانه محاصره نکنید .
6- از فرد در حال بهبودی حمایت کرده و به او در زمان لازم کمک کنید ، اما این حمایت با وابستگی تفاوت دارد و با انجام دادن همه ی کارهایش او را به خود وابسته نکنید .
7- به علائم اضطراری و استرسهای روانی او توجه کنید .
8- ثبات رفتاری داشته باشید یعنی نه حمایت افراطی از او بکنید و نه آن قدر به او مسئولیت بدهید که زیر بار آنها خرد شود.
9- نسبت به فرد در حال بهبودی حساسیت نشان ندهید . و تمام رفتار و حرکات او را زیر ذره بین قرار ندهید . بی اعتمادی شما سر نخی است که فکر کند او تغییر کرده اما خانواده اش تغییر نکرده و دوباره دچار ترس می شود .
10- اطلاعات صحیحی نسبت به مواد مخدر در زمان های مناسب و شرایط مطلوب بدهید و باور های غلط او را با ملایمت و ملاطفت اصلاح کنید .
11- سعی کنید شما و او نسبت به مشکلاتش آگاهی و بصیرت پیدا نمایید عادات مطلوب را جانشین عادات نامطلوب کنید تا باین وسیله دریچه ای به سمت زندگی هدفمند پیدا کنید .
12- اصرار نورزید که چیزی را که خلاف میل اوست انجام دهد .
13- از او توقع نداشته که درست مانند زمان عادی رفتار کند . به ویژه از او انتظار رابطه ی زناشویی نداشته باشید باید با او کمک کنید تا به تدریج به حالت عادی برسد .
14- دربارهی زمان غیبت او و آنچه به شما گذشت زیاد صحبت نکنید و وارد چزئیات نشوید .
15- درباره مسائل مربوط به جلسات از او زیاد سوال نکنید و وارد جزئیان نشوید .
16- آینده را پیش بینی نکنید زیرا معلوم نیست آینده چه می شود .
17- نقش او را در خانواده به طور مشخص بپذیرید و یک نقش کاذب به او ندهید .
18- فرد در حال بهبودی غالبا از سر و صدا گریزان است . سعی کنید محیط را برایش آرام کنید ولی او را از آن جدا نکنید.
19- فرد در حال بهبودی غالبا بی اشتهاست . پس اصرار به خوردن او نکنید .
20- در کل برنامه ریزی تان در نظر داشته باشید که بهبودی تدریجی است حداقل تا شش ماه باید مرحله اول ادامه داشته باشد و مراحل بعدی و اهداف دراز مدت چندین سال ممکن است به طول بکشد پس سعی کنید که به نسبت نیازهایش وظایفی را که به او محول می کنید تدریجی و کم کم باشد

چه اتفاقی می‌افتد که یک نفر معتاد می‌شود؟
 اعتیاد در هر جامعه ای امری ناپسند تلقی می‌شود و یکی از انواع انحرافات اجتماعی است. در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بیمار خطاب شدن فرد معتاد صورت گرفته است. جامعه در حال حاضر به سمتی می‌رود که بتواند با درمان این بیماری از آسیب‌ها و پیامدهای منفی آن جلوگیری کند. نکته قابل توجه این است که تغییر نام این پدیده به تنهایی نمی‌تواند از آسیب‌های مخرب آن پیشگیری کند و به نوعی قدم اول است.
اعتیاد، معتاد، جرم، بیمار، مواد مخدر، کج‌روی و واژه‌هایی از این قبیل تصاویری را در ذهن هر کدام از ما به جای گذاشته است. همه افراد با توجه به تجربه برخورد با این واژه‌ها، تصویر ویژه ای را در گوشه ذهن خود دارند. اما تعریف علمی اعتیاد چیست؟ اعتیاد یک بیماری اصلی، پیش رونده و كشنده است. این عارضه، نوعی ارتباط تسکین‌دهنده است با یک ماده روان گردان یا تاثیرگذار بر ذهن یا رفتاری که ما را در برابر ميل بیش از حد ناتوان می‌کند. اعتیاد به عنوان حالتی که در آن بدن انسان برای انجام فعالیت‌های عادی خود به یک ماده یا یک رفتار خاص وابسته می‌شود، تعریف شده است. زمانی که ماده مورد نیاز در اختیار بدن قرار نمی‌گیرد یا انجام رفتاری که شخص معتاد بدان وابسته است، امکان پذیر نباشد، نتیجه کار بروز علائم خماری يا محروميت است. اعتیاد را می‌توان اجبار به انجام کاری تعریف کرد که فرد از پیامدهای زیانبار آن آگاه است.
بیمار یا مجرم
تا همین چند سال پیش وقت اعتیاد و معتاد به گوش می‌رسید، تشویشی در اذهان پدید می‌آمد، چون در کنار نام معتاد، تصاویری مثل قاتل، دزد، کودک‌آزار و... نقش می‌بست. در چند سال اخیر تلاش‌های فراوانی انجام شده تا ذهنیت جامعه نسبت به اعتیاد دگرگون شود. شروع این جریان برمی گردد به سال ۱۹۶۴ میلادی که سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو را به جای اصطلاح اعتیاد توصیه نموده ‌است. در ایران نیز این تلاش به شکل استفاده از واژه بیمار برای معتاد‌ها و جلوگیری از مجرم خطاب شدن آنها صورت گرفته است. این تلاش‌ها تا حدی هم موفق بوده اما ترس از فرد معتاد و پیامد‌هایی که این فرد با خودش به همراه می‌آورد، بخشی از ریشه‌های فرهنگی این کشور شده است. اعتیاد انواع و اقسامی دارد و آن را به اعتیاد جسمی و روانی تقسیم کرده اند. اعتیاد جسمی یا فیزیکی همان اعتیادی است که فرد مصرف کننده بعد از دوره مصرف دچار آزار‌های جسمی مانند بدن درد، لغزش‌های کلامی، عدم کنترل اعصاب و... می‌شود. اعتیاد روانی شامل وابستگی روحی حاصل از لذت می‌شود و ترک آن از ترک اعتیاد جسمی بسیار دشوارتر و طولانی تر است. بسیاری از معتادان پس از گذراندن دوره ترک و برخورداری از سلامت جسمانی، به لحاظ اینکه هنوز ....